De invloed van werkgevers op cao-onderhandelingen. Controle is gewenst!

Demissionair minister Mariëlle Paul van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil dat de onafhankelijkheid van vakbonden beter gewaarborgd wordt. Ze stelt een wetswijziging voor die rechters de bevoegdheid geeft om te beoordelen of vakbonden daadwerkelijk losstaan van werkgeversinvloed.

Met deze aanpassing wil Paul voorkomen dat werkgevers teveel invloed uitoefenen op cao-onderhandelingen. De maatregel maakt deel uit van een breder pakket aan voorstellen om de cao-wetgeving te verbeteren, zoals uiteengezet in een brief aan de Tweede Kamer. Aanleiding is de constatering dat sommige vakbonden nauwe banden hebben met werkgevers of zelfs door hen zijn opgericht.

Onderhandelingspositie

Deze zogenoemde ‘gele vakbonden’ zijn al langer een punt van zorg voor grote werknemersorganisaties zoals de FNV. Zij stellen dat dergelijke bonden vaak financieel afhankelijk zijn van werkgevers, waardoor hun onderhandelingspositie ernstig wordt verzwakt. Volgens de FNV zetten werkgevers deze constructies in om gunstigere arbeidsvoorwaarden af te dwingen.

Nederland heeft zich via een verdrag met de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) verplicht om cao’s uitsluitend met onafhankelijke vakbonden af te sluiten. Minister Paul wil deze verplichting nu expliciet in de Nederlandse wet verankeren.

Collectieve arbeidsovereenkomsten

Daarnaast wil zij cao’s aantrekkelijker maken, met als doel om een groter deel van de Nederlandse arbeidsmarkt onder collectieve arbeidsovereenkomsten te brengen. De Europese richtlijn streeft naar een dekkingsgraad van 80 procent, terwijl Nederland momenteel op iets meer dan 70 procent zit, aldus recente cijfers van het CBS.